Nội tiết tố Estrogen là gì? Có tác dụng gì đối với nữ giới

Hormone estrogen là gì?

Estrogen là hormone nữ giới, chủ yếu hình thành từ buồng trứng, ngoài ra còn được sản xuất với lượng nhỏ tại tuyến thượng thận và mô mỡ. Trong giai đoạn mang thai, nhau thai cũng tham gia tiết ra loại hormone này.

Estrogen lưu thông trong máu và tác động đến nhiều cơ quan, góp phần tạo nên những đặc điểm giới tính thứ cấp ở nữ như sự xuất hiện lông mu, phát triển tuyến vú và bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt.

Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sinh sản và tình dục (tuổi dậy thì, kinh nguyệt, thai kỳ, thời kỳ mãn kinh), estrogen còn có nhiệm vụ điều hòa cholesterol, hỗ trợ duy trì sức khỏe xương khớp, đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ, tim mạch, da, tóc, hệ tiết niệu và nhiều mô khác trong cơ thể.

Estrogen là hormone nữ giới, chủ yếu hình thành từ buồng trứng

Nồng độ estrogen trong cơ thể có sự dao động tùy theo giới tính và giai đoạn sinh lý, đặc biệt thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.

Các loại hormone estrogen

Estrogen thực chất không phải là một loại hormone đơn lẻ mà là tên gọi chung của ba loại hormone:

Estrone (E1)

Đây là loại estrogen được sản xuất sau khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh. Estrone tồn tại với lượng nhỏ trong hầu hết các mô, đặc biệt tập trung ở mô mỡ và cơ. Điểm đáng chú ý là estrone có thể chuyển hóa thành estradiol và ngược lại, giúp cơ thể duy trì sự cân bằng nội tiết.

Estradiol (E2)

Estradiol là loại mạnh nhất và có ảnh hưởng lớn nhất trong ba loại estrogen. Nó được buồng trứng tiết ra, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của hệ sinh sản. Tuy nhiên, nồng độ estradiol cao có thể liên quan đến nhiều bệnh lý phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung và thậm chí ung thư, đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung.

Estriol (E3)

Estriol là loại estrogen yếu nhất, chủ yếu được hình thành từ quá trình chuyển hóa của E1 và E2. Nó thường xuất hiện với nồng độ cao trong nước tiểu, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, do nhau thai tạo ra trong thai kỳ.

Estrogen thực chất không phải là một loại hormone đơn lẻ mà là tên gọi chung của ba loại hormone

Nồng độ hormone estrogen ở từng giai đoạn

Nồng độ hormone estrogen biến đổi theo từng giai đoạn phát triển của cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản, ngoại hình và tâm lý. Ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, hormone này thường ở mức cao nhưng sẽ suy giảm dần khi bước vào thời kỳ mãn kinh. Ngoài ra, trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, lượng estrogen cũng dao động nhằm chuẩn bị điều kiện thuận lợi cho quá trình thụ thai.

Giai đoạn dậy thì

Từ 12 – 16 tuổi, buồng trứng bắt đầu sản xuất lượng lớn estrogen, tạo ra nhiều thay đổi rõ rệt ở cơ thể nữ giới như phát triển vòng ngực, thay đổi giọng nói, làn da và vóc dáng. Nhờ sự gia tăng estrogen, chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu, đồng thời hình thể trở nên mềm mại hơn với những đường cong đặc trưng và vòng một đầy đặn, săn chắc. 

Đây cũng là giai đoạn có nhiều biến đổi cả về thể chất lẫn tâm lý. Khi cơ thể phát triển hoàn thiện, nồng độ estrogen giảm dần và duy trì ở mức ổn định, giúp bảo tồn những đặc điểm giới tính nữ đã hình thành. Tuy vậy, nếu estrogen tiết ra không đủ trong tuổi dậy thì, trẻ có thể chậm phát triển các đặc tính nữ, dễ gặp rối loạn kinh nguyệt và nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.

Nồng độ estrogen biến đổi theo từng giai đoạn phát triển của cơ thể

Giai đoạn hành kinh

Sau khi tuyến vú bắt đầu phát triển, thường khoảng 2 – 3 năm sau, kỳ kinh nguyệt đầu tiên sẽ diễn ra. Trong suốt chu kỳ kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể không cố định mà tăng giảm tùy từng thời điểm. Cụ thể, mức estrogen thay đổi qua ba giai đoạn chính như sau:

Giai đoạn nang trứng: Ở giai đoạn này, lượng estrogen bắt đầu gia tăng, kích thích niêm mạc tử cung dày lên, chuẩn bị điều kiện thuận lợi cho sự thụ thai và làm tổ của phôi.

Giai đoạn rụng trứng: Đây là thời điểm dễ thụ thai nhất bởi nồng độ estrogen đạt mức cao nhất. Hormone này đồng thời làm dịch nhầy cổ tử cung loãng hơn, giúp tinh trùng dễ di chuyển và gặp trứng để thụ tinh.

Giai đoạn hoàng thể: Nếu trứng được thụ tinh, estrogen tiếp tục hỗ trợ làm dày niêm mạc tử cung, tạo môi trường an toàn cho sự phát triển của phôi thai. Ngược lại, khi không xảy ra thụ tinh, estrogen giảm mạnh khiến lớp niêm mạc bong ra và bị đào thải cùng máu và dịch nhầy qua âm đạo, hình thành chu kỳ kinh nguyệt.

Ngoài ra, trong suốt thai kỳ, nồng độ estrogen có xu hướng tăng dần và đạt mức cao nhất vào giai đoạn cuối thai kỳ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và hỗ trợ sự phát triển của thai nhi.

Nội tiết tố estrogen có tác dụng gì?

Hormone estrogen ảnh hưởng trực tiếp đến sinh lý, ngoại hình và sức khỏe tổng thể của nữ giới. Cụ thể:

Đối với sinh lý

Hormone estrogen không chỉ quyết định đến sự đều đặn của chu kỳ kinh nguyệt, tạo cảm giác ham muốn mà còn duy trì thiên chức làm mẹ thông qua việc điều hòa và phát triển các cơ quan sinh sản nữ. Cụ thể:

• Buồng trứng: Đây là nơi sản xuất và điều tiết estrogen chính. Hormone này có nhiệm vụ kích thích sự phát triển của các nang trứng nằm trong lớp vỏ buồng trứng.

• Âm đạo: Estrogen đóng vai trò hoàn thiện cấu trúc âm đạo, đồng thời giúp thành âm đạo dày hơn và tăng độ axit nhằm hạn chế nguy cơ viêm nhiễm. Ngoài ra, hormone này còn hỗ trợ bôi trơn, giữ sự mềm mại, tăng khoái cảm và độ nhạy cảm khi quan hệ tình dục.

• Ống dẫn trứng: Dưới tác động của estrogen, thành cơ ống dẫn trứng phát triển và thực hiện các cơn co thắt giúp tinh trùng di chuyển thuận lợi hơn để gặp trứng, tăng khả năng thụ thai.

• Tử cung: Estrogen kích thích sự phát triển của nội mạc tử cung, tăng cường tuần hoàn máu, protein và enzyme. Hormone này cũng duy trì chất nhầy tử cung, đồng thời kích thích cơ tử cung co bóp, hỗ trợ cho quá trình sinh nở. Trong kỳ kinh, estrogen giúp việc đào thải lớp niêm mạc bong tróc diễn ra dễ dàng hơn.

• Cổ tử cung: Estrogen kiểm soát độ đặc và lưu lượng dịch tiết, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng di chuyển và thụ tinh với trứng.

• Tuyến vú: Ở tuổi dậy thì, estrogen thúc đẩy sự phát triển của hệ thống ống dẫn tuyến vú, làm ngực nở nang và thay đổi sắc tố núm vú. Sự dao động estrogen trong chu kỳ kinh nguyệt cũng là nguyên nhân gây cảm giác căng tức, đau vú. Ngoài ra, hormone này còn tham gia điều hòa việc tiết sữa, giúp ngừng tiết khi trẻ không còn bú mẹ.

Đối với ngoại hình

Ngoài ảnh hưởng đến sinh lý, nội tiết tố estrogen còn góp phần tạo nên sự khác biệt rõ rệt về hình thể giữa nữ giới và nam giới, đồng thời duy trì nét đẹp cũng như sức hấp dẫn. Khi bước vào tuổi dậy thì, sự biến đổi nồng độ hormone này thể hiện ra bên ngoài qua một số đặc điểm sau:

• Mụn trứng cá: Estrogen có khả năng điều chỉnh hoạt động tuyến bã nhờn. Khi hormone này dao động, làn da nữ giới dễ xuất hiện mụn trứng cá – dấu hiệu điển hình trong giai đoạn dậy thì.

• Tóc và lông: Dưới tác động của estrogen, tóc nữ giới thường dài và óng mượt hơn, trong khi lông cơ thể mọc thưa, mềm và mảnh hơn so với nam giới.

• Vóc dáng: Estrogen giúp khung xương của phụ nữ nhỏ gọn hơn, đồng thời làm xương chậu rộng để chuẩn bị cho thiên chức sinh nở. Nhờ vậy, cơ thể nữ giới thường nhỏ nhắn hơn phái nam.

• Chuyển hóa chất béo: Do có mối liên hệ với insulin, estrogen hỗ trợ đốt cháy mỡ thừa và hạn chế khối lượng cơ bắp, từ đó tạo nên vóc dáng thon gọn đặc trưng của phụ nữ.

• Đường cong cơ thể: Hormone này thúc đẩy việc tích trữ mỡ ở vùng hông và đùi, hình thành những đường cong mềm mại và nữ tính.

• Giọng nói: Estrogen tác động đến sự phát triển của thanh quản, khiến thanh quản nhỏ hơn và dây thanh âm ngắn hơn so với nam giới. Điều này tạo nên chất giọng cao, thanh thoát – đặc trưng của nữ.

Đối với sức khỏe

Bên cạnh tác động đến sinh lý và ngoại hình, nội tiết tố estrogen còn tác động đến sức khỏe tổng thể của nữ giới. Hormone này có mối liên kết chặt chẽ với nhiều cơ quan trong cơ thể, cụ thể:

• Da: Estrogen giúp tóc óng mượt, chắc khỏe, đồng thời cải thiện độ đàn hồi của da bằng cách hạn chế sự đứt gãy collagen. Nhờ đó, làn da trở nên mịn màng, hồng hào và tiến trình lão hóa được làm chậm lại.

• Xương: Hormone này hỗ trợ quá trình gắn kết canxi vào cấu trúc xương, giúp xương chắc khỏe và phòng ngừa tình trạng loãng xương hay thoái hóa.

• Gan: Estrogen góp phần tăng cholesterol “tốt” (HDL), giảm cholesterol “xấu” (LDL), giúp cân bằng nội môi và bảo vệ gan khỏi nguy cơ bệnh lý mạn tính.

• Tim mạch: Nhờ sự điều hòa của estrogen, tim và hệ mạch hoạt động ổn định hơn, qua đó giảm thiểu rủi ro mắc các bệnh về tim, đặc biệt là xơ vữa động mạch.

• Não bộ: Estrogen có vai trò trung hòa các gốc tự do, giữ nhiệt độ cơ thể ổn định, nâng cao khả năng tập trung và kích thích những vùng não liên quan đến sự phát triển tình dục.

Hormone estrogen ảnh hưởng trực tiếp đến sinh lý, ngoại hình và sức khỏe tổng thể của nữ giới

Rối loạn nội tiết tố estrogen có nguy hiểm không?

Nồng độ estrogen thay đổi theo thời gian và thường hoạt động cùng với các hormone khác để điều phối các quá trình quan trọng trong cơ thể. Khi estrogen duy trì ở mức thấp kéo dài, đó có thể là dấu hiệu bước vào giai đoạn tiền mãn kinh. Ở một số trường hợp, lượng estrogen giảm có thể làm chậm sự phát triển các đặc điểm giới tính nữ, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai. Ngược lại, lượng estrogen tăng cao bất thường cũng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. 

Dưới đây là hai tình trạng phổ biến liên quan đến hormone estrogen:

Nội tiết tố estrogen thấp

Khi cơ thể nữ giới thiếu hụt hormone estrogen, nhiều dấu hiệu bất thường có thể xuất hiện, bao gồm:

• Giảm ham muốn tình dục.

• Khô âm đạo, cảm giác đau khi quan hệ.

• Niêm mạc âm đạo mỏng đi, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.

• Nguy cơ loãng xương và gãy xương cao hơn.

• Tóc khô xơ, móng tay yếu, dễ gãy.

• Xuất hiện các vết thâm, nám hoặc đồi mồi trên da.

• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

• Thay đổi tâm trạng, lo âu, trầm cảm, giảm trí nhớ và các biểu hiện tâm lý khác.

►Xem thêm bài viết: Ăn gì để tăng nội tiết tố nữ? 24 thực phẩm giúp bạn khỏe đẹp từ bên trong

Nội tiết tố estrogen cao

Dư thừa hormone estrogen cũng có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ, bao gồm:

• Tăng nguy cơ u xơ tử cung và ung thư vú.

• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, ra máu giữa kỳ, hoặc đa kinh.

• Làm nghiêm trọng hơn các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt.

• Tăng cân mất kiểm soát, tích tụ mỡ thừa ở hông và eo.

• Giảm ham muốn tình dục, rụng tóc, thay đổi tâm trạng.

• Đầy hơi, chướng bụng.

• Cảm giác lạnh ở lòng bàn tay và bàn chân.

• Khó ngủ, mệt mỏi, giấc ngủ không sâu và không ngon.

Rối loạn nội tiết tố estrogen gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng

Phương pháp xét nghiệm nội tiết tố estrogen

Xét nghiệm nồng độ hormone estrogen thường được thực hiện chủ yếu theo hai phương pháp sau:

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm estrogen thường được thực hiện thông qua việc lấy huyết thanh hoặc huyết tương từ máu. Người bệnh không cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm, trừ khi đang sử dụng thuốc tránh thai hoặc các liệu pháp hormone.

Quy trình tiến hành khá đơn giản: nhân viên y tế sẽ dùng kim nhỏ lấy máu từ tĩnh mạch ở cánh tay, sau đó lưu trữ trong ống nghiệm chuyên dụng. Kết quả xét nghiệm nồng độ estrogen thường có sau khoảng 2 giờ.

Xét nghiệm nước tiểu

Đối với phương pháp này, người bệnh sẽ sử dụng một hộp đựng chuyên dụng để thu thập nước tiểu trong vòng 24 giờ. Để đảm bảo chất lượng mẫu, nên bảo quản nước tiểu trong ngăn mát tủ lạnh trong suốt quá trình thu thập. Sau khi hoàn tất, mẫu sẽ được mang đến bệnh viện để thực hiện xét nghiệm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Xét nghiệm estrogen thường được thực hiện thông qua việc lấy máu và nước tiểu

Ứng dụng của các sản phẩm nội tiết tố estrogen

Hiện nay, để hỗ trợ duy trì vẻ đẹp và chức năng sinh lý nữ, người ta có thể sử dụng các sản phẩm giúp tăng cường nồng độ estrogen, từ đó kéo dài giai đoạn trước khi bước vào thời kỳ mãn kinh. Những phương pháp phổ biến bao gồm thuốc tránh thai và liệu pháp thay thế hormone.

Thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai là phương pháp phổ biến giúp ngừa thai, đồng thời là ứng dụng thường thấy của hormone estrogen. Loại thuốc này chứa estrogen kết hợp với nhóm progestin, nhờ đó ngăn chặn quá trình rụng trứng và giúp niêm mạc tử cung không bị chảy máu quá nhiều trong chu kỳ kinh nguyệt.

Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng kê đơn thuốc tránh thai để bổ sung estrogen cho nữ giới. Những lợi ích mà thuốc mang lại bao gồm:

• Điều hòa chu kỳ kinh, giúp kinh không đến quá sớm hay quá muộn.

• Giảm đau bụng, chuột rút và lượng máu trong kỳ kinh nguyệt.

• Ngăn ngừa sự hình thành u nang buồng trứng và giảm nguy cơ ung thư buồng trứng.

• Hỗ trợ giảm nhẹ một số triệu chứng tiền mãn kinh.

• Bảo vệ buồng trứng và ngăn ngừa mang thai ngoài tử cung.

• Giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá ở tuổi dậy thì.

Tuy thuốc tránh thai giúp duy trì nồng độ estrogen ổn định, việc sử dụng kéo dài vẫn tiềm ẩn một số rủi ro như đau tim, buồn nôn, đau đầu, chảy máu bất thường và trong một số trường hợp có thể tăng nguy cơ ung thư vú.

Liệu pháp thay thế hormone

Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể suy giảm đáng kể. Lúc này, liệu pháp thay thế hormone (HT) được áp dụng nhằm bổ sung estrogen và giảm các triệu chứng khó chịu thường gặp trong thời kỳ này.

Hai dạng liệu pháp hormone chính bao gồm:

• Liệu pháp estrogen đơn thuần: Bác sĩ sẽ kê một liều estrogen thấp, có thể dưới dạng thuốc viên hoặc miếng dán hàng ngày. Ngoài ra, estrogen cũng có thể được sử dụng dưới dạng kem, vòng đặt âm đạo, gel hoặc thuốc xịt.

• Liệu pháp kết hợp estrogen – progesterone/progestin (EPT): Liệu pháp này kết hợp estrogen với progesterone hoặc progestin (dạng tổng hợp của progesterone) để tăng hiệu quả và bảo vệ tử cung.

Tuy có nhiều lợi ích, liệu pháp thay thế hormone cũng tiềm ẩn một số rủi ro như tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, vấn đề túi mật, sỏi mật, hình thành cục máu đông và nguy cơ đột quỵ.

Bên cạnh các phương pháp y học như thuốc tránh thai hay liệu pháp thay thế hormone, các sản phẩm thảo dược tự nhiên cũng đang được nhiều phụ nữ lựa chọn để hỗ trợ cân bằng nội tiết tố một cách an toàn. Tiêu biểu trong số này là thuốc rắn Thái Lan số 8.

Thuốc rắn Thái Lan số 8 được chiết xuất từ những thành phần thảo dược tự nhiên, mang đến tác dụng toàn diện cho sức khỏe và sắc đẹp nữ giới. Sản phẩm giúp cân bằng hormone, điều hòa quá trình sản xuất estrogen và progesterone, từ đó ổn định tinh thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi và các triệu chứng đau đầu, chóng mặt do rối loạn nội tiết. Không chỉ vậy, sản phẩm còn ổn định chu kỳ kinh nguyệt, giảm các triệu chứng tiền mãn kinh, mờ nám, tàn nhang, dưỡng da sáng mịn, đều màu và khỏe mạnh từ bên trong.

Thuốc rắn Thái Lan số 8 mang đến tác dụng toàn diện cho sức khỏe và sắc đẹp nữ giới

Hy vọng bài viết này của Hàng Thái Chính Hãng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nội tiết tố estrogen là gì? Vai trò của nó đối với phụ nữ. Đây là một hormone duy trì sắc đẹp, sinh lý và sức khỏe suốt đời. Khi nồng độ estrogen giảm hoặc tăng bất thường, nhiều vấn đề có thể phát sinh. Do đó, việc kiểm tra nội tiết tố định kỳ sẽ giúp chị em duy trì cơ thể khỏe mạnh và ổn định lượng estrogen.

Nguồn tham khảo:

1. Moreland OB-GYN (n.d.), Women’s Hormones: The Main Culprits for Changes in Your Health?, truy cập từ: https://www-morelandobgyn-com.translate.goog/blog/womens-hormones-the-main-culprits-for-changes-in-your-health?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=vi&_x_tr_hl=vi&_x_tr_pto=sc

2. Cleveland Clinic, Professional C. C. M. (04/04/2025), Estrogen, truy cập từ: https://my.clevelandclinic.org/health/body/22353-estrogen

3. MedlinePlus (n.d.), Estrogen levels test, truy cập từ: https://medlineplus.gov/lab-tests/estrogen-levels-test/