Các loại viêm xoang thường gặp và cách điều trị

Viêm xoang là gì?

Xoang là các khoang rỗng chứa không khí nằm trong các xương quanh mũi, bao gồm xoang trán, xoang sàng, xoang bướm và xoang hàm. Chức năng của xoang là hỗ trợ phát âm, làm nhẹ khối xương sọ và giảm chấn động vùng đầu mặt.

Bên trong xoang được lót bằng lớp niêm mạc hô hấp, giúp làm ấm và ẩm không khí khi hít vào. Do xoang có cấu trúc thông với mũi, khi niêm mạc mũi bị viêm hoặc phù nề sẽ dễ gây tắc nghẽn lỗ thông xoang, từ đó dẫn đến tình trạng viêm xoang.

Khi niêm mạc mũi bị viêm hoặc phù nề sẽ dễ gây tắc nghẽn lỗ thông xoang, từ đó dẫn đến tình trạng viêm xoang

Nguyên nhân gây viêm xoang

Nguyên nhân dẫn đến viêm xoang rất đa dạng, bao gồm:

• Vi khuẩn: Đây là nguyên nhân phổ biến, thường xảy ra sau các đợt viêm đường hô hấp trên hoặc nhiễm trùng răng miệng lan rộng.

• Virus: Một số loại virus như virus cúm, adenovirus,…có thể gây tổn thương niêm mạc xoang và dẫn đến viêm xoang.

• Nấm: Nấm cũng có thể gây viêm xoang, thường xảy ra ở một bên và có xu hướng dai dẳng hơn.

• Dị ứng: Khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông thú,…có thể gây kích ứng niêm mạc và khởi phát viêm xoang.

• Cấu trúc mũi bất thường: Những bất thường như lệch vách ngăn, polyp mũi hoặc các khối u trong hốc mũi có thể cản trở dẫn lưu xoang và gây viêm.

• Thay đổi nội tiết: Một số trường hợp viêm xoang có liên quan đến yếu tố nội tiết, điển hình là ở phụ nữ mang thai hoặc người bị rối loạn tuyến giáp.

Khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân dị ứng có thể gây kích ứng niêm mạc và khởi phát viêm xoang

Viêm xoang có mấy loại?

Dưới đây là một số loại viêm xoang phổ biến:

Phân loại theo diễn biến của bệnh

Viêm xoang được phân thành 02 loại chính dựa trên diễn tiến của bệnh:

• Viêm xoang cấp tính: Là giai đoạn viêm diễn ra trong thời gian ngắn, thường đáp ứng tốt với thuốc nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Trường hợp chăm sóc đúng cách, bệnh có thể khỏi hoàn toàn.

• Viêm xoang mạn tính: Phát sinh khi viêm xoang cấp tái đi tái lại nhiều lần (ít nhất 4 đợt mỗi năm) mà không được điều trị dứt điểm, gây ứ đọng dịch hoặc mủ trong xoang do tắc nghẽn lỗ thông. Việc điều trị ở giai đoạn này thường phức tạp hơn, cần phối hợp giữa thuốc và can thiệp thủ thuật. Đối với các trường hợp có bất thường về cấu trúc giải phẫu, phẫu thuật là lựa chọn cần thiết để giải quyết nguyên nhân gây bệnh.

Viêm xoang có 2 loại cấp tính và mạn tính

Phân loại theo vị trí viêm xoang

Dựa theo vị trí, viêm xoang được chia thành 05 loại:

Viêm xoang sàng

Xoang sàng bao gồm nhiều hốc nhỏ nằm ở vị trí giữa hốc mắt và hốc mũi. Đây là nhóm xoang có cấu trúc phức tạp và cũng là xoang nhỏ nhất trong các xoang trên mặt, vì vậy rất dễ bị viêm nhiễm.

• Viêm xoang sàng trước: Dịch nhầy tiết ra từ xoang chảy xuống khe mũi giữa và khe mũi trước, gây tắc nghẽn và cảm giác đau ở vùng gốc mũi do chất nhầy tích tụ.

• Viêm xoang sàng sau: Dịch tiết từ xoang sẽ chảy xuống phía sau mũi và vòm họng, dẫn đến cảm giác khó chịu, vướng cổ họng, người bệnh thường xuyên khạc nhổ để loại bỏ đờm. Trong trường hợp nặng, có thể xuất hiện đau vùng đỉnh đầu và ảnh hưởng đến thị lực.

• Viêm xoang sàng trước và sau: Khi cả hai vùng xoang sàng bị viêm cùng lúc, bệnh nhân sẽ gặp tình trạng ngạt mũi kéo dài, nước mũi chảy liên tục, đờm ứ đọng khiến cổ họng luôn trong trạng thái muốn khạc nhổ.

• Viêm xoang sàng ở trẻ nhỏ: Tình trạng này ở trẻ cần được theo dõi sát vì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm đường hô hấp, thậm chí ảnh hưởng thị lực hoặc gây biến chứng nội sọ. Trong những trường hợp cấp tính, cần can thiệp y tế kịp thời để tránh hậu quả nặng nề.

Xoang sàng bao gồm nhiều hốc nhỏ nằm ở vị trí giữa hốc mắt và hốc mũi

Viêm xoang trán

Xoang trán nằm trong phần xương trán và được xem là xoang có vị trí cao nhất trong số các xoang vùng mặt, nằm gần khu vực đầu chân mày. Đây là một trong những dạng viêm xoang phổ biến, thường xuất hiện cùng với viêm xoang sàng trước.

Triệu chứng nhận biết viêm xoang trán:

• Cảm giác đau nhức xuất hiện ở vùng phía trên hốc mắt, ngay tại chân mày.

• Cơn đau tăng dần theo thời gian, đặc biệt rõ rệt từ buổi sáng đến gần trưa.

• Có hiện tượng chảy dịch mủ, sau khi dịch chảy ra mức độ đau có thể thuyên giảm nhưng thường tái phát vào chiều tối.

• Việc đảo mắt qua lại có thể gây đau nhức, khi ấn vào vùng trên ổ mắt thường cảm thấy đau buốt.

• Người bệnh hay bị nghẹt mũi, sổ mũi, đôi khi kèm theo đau đầu kéo dài.

Vì xoang trán nằm gần khu vực não và tai giữa nên nếu không điều trị kịp thời, viêm xoang trán có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như viêm tai giữa (cấp tính hoặc mạn tính, gây thủng màng nhĩ) hay thậm chí là viêm màng não mủ – tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Xoang trán nằm trong phần xương trán và được xem là xoang có vị trí cao nhất trong số các xoang vùng mặt

Viêm xoang bướm

Xoang bướm là xoang nằm sâu nhất trong hệ thống các xoang, được định vị dưới nền sọ, gần sát với thần kinh thị giác và động mạch cảnh trong. Đây là vị trí quan trọng trong cơ thể.

Một số dấu hiệu nhận biết viêm xoang bướm bao gồm:

• Tắc nghẽn mũi, dịch tiết mũi có thể trong, vàng hoặc xanh nhạt.

• Cảm giác đau tập trung ở vùng giữa hai mắt, lan lên đỉnh đầu và kéo ra sau gáy.

• Khứu giác suy giảm do ảnh hưởng đến dây thần kinh khứu.

• Mắt có thể mờ đi, thị lực giảm nếu tình trạng viêm ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác.

• Dịch nhầy thường chảy xuống họng nhiều hơn các loại xoang khác, gây mùi khó chịu trong hơi thở.

• Một số trường hợp còn có biểu hiện như sốt, viêm họng, viêm tai giữa,…

Viêm xoang bướm thường có biểu hiện lâm sàng không rõ ràng, gây khó khăn trong việc chẩn đoán nếu không thăm khám kỹ lưỡng.

Xoang bướm là xoang nằm sâu nhất trong hệ thống các xoang

Viêm xoang hàm

Xoang hàm là hốc xoang lớn nhất trong nhóm xoang mặt, nằm ở khu vực hai bên má và mở ra gần vùng cánh mũi. Khi bị viêm xoang hàm, người bệnh có thể gặp phải những biểu hiện đặc trưng sau:

• Viêm xoang hàm thường bắt nguồn từ các vấn đề răng miệng, đặc biệt là nhiễm trùng chân răng hàm trên.

• Người bệnh có cảm giác nghẹt mũi, chảy dịch mũi có mùi hôi khó chịu, thường thấy dịch tiết ra từ khe mũi dưới.

• Cảm giác đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng má, nhất là khi ấn nhẹ vào rãnh giữa mũi và má.

• Trường hợp nặng có thể dẫn đến các biến chứng như áp-xe quanh hốc mắt hoặc lan sang những xoang lân cận.

►Xem thêm bài viết: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị viêm xoang hàm

Xoang hàm là hốc xoang lớn nhất trong nhóm xoang mặt, nằm ở khu vực hai bên má

Viêm đa xoang

Viêm đa xoang là tình trạng xảy ra khi nhiều hốc xoang cùng lúc bị viêm. Nguyên nhân gây bệnh có thể đến từ nhiễm trùng lan rộng từ một xoang sang các xoang lân cận, phản ứng dị ứng, ảnh hưởng từ môi trường ô nhiễm, cấu trúc xoang bất thường hoặc hệ miễn dịch suy yếu.

Những biểu hiện thường gặp của viêm đa xoang bao gồm:

• Dịch mũi tiết ra nhiều trong thời gian dài, có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có lẫn máu hoặc mủ.

• Cảm giác đau nặng đầu liên tục, cơn đau có thể xuất hiện ở vùng trán, thái dương, quanh hốc mắt, đỉnh đầu hoặc sau gáy.

• Khứu giác suy giảm, thị lực có thể bị ảnh hưởng.

• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, có thể kèm sốt nhẹ.

• Dịch mũi chảy xuống họng gây cảm giác vướng, buộc phải khạc nhổ thường xuyên để đẩy đờm ra ngoài.

Cách điều trị viêm xoang

Tuỳ vào mức độ tiến triển của bệnh mà sẽ có cách điều trị khác nhau:

Sử dụng thuốc

Một trong những cách điều trị phổ biến là dùng thuốc để làm giảm triệu chứng và kiểm soát nguyên nhân gây bệnh:

• Thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen thường được dùng để giảm cảm giác đau nhức, đặc biệt ở vùng đầu, má và trán – những vị trí chịu ảnh hưởng nhiều bởi viêm xoang.

• Thuốc kháng sinh có thể được kê đơn nếu các biểu hiện như ho, nghẹt mũi, đau đầu kéo dài nhiều ngày mà không thuyên giảm. Thời gian sử dụng thuốc tùy thuộc vào mức độ bệnh và chỉ định từ bác sĩ, thường dao động từ vài ngày đến hai tuần.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc Tây trong thời gian dài có thể ảnh hưởng không nhỏ đến gan, thận hoặc hệ tiêu hóa. Chính vì vậy, ngày càng có nhiều người bệnh lựa chọn chuyển sang các giải pháp từ thảo dược Đông y nhằm đảm bảo sự an toàn và bền vững trong điều trị.

Trong đó, thuốc rắn số 4 Thái Lan là một trong những sản phẩm được nhiều người tin dùng. Với thành phần chính chiết xuất từ tinh dầu gan và mỡ rắn, sản phẩm giúp hỗ trợ làm dịu các triệu chứng của viêm xoang, giảm đau, giảm viêm một cách tự nhiên, không gây tác dụng phụ như thuốc Tây.

Thuốc rắn số 4 là sản phẩm giúp hỗ trợ làm dịu các triệu chứng của viêm xoang

Can thiệp phẫu thuật

Trong trường hợp các phương pháp điều trị nội khoa không đem lại kết quả khả quan, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật. Mục đích là để dẫn lưu xoang tốt hơn, loại bỏ khối u lành như polyp hoặc điều chỉnh cấu trúc mũi bị lệch gây cản trở lưu thông dịch mũi.

Kết hợp chăm sóc tại nhà

Bên cạnh việc dùng thuốc, người mắc viêm xoang có thể áp dụng thêm một số biện pháp hỗ trợ tại nhà nhằm cải thiện triệu chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Một số cách thường được khuyến khích bao gồm: rửa mũi bằng nước muối sinh lý, xịt mũi để thông thoáng đường thở, xông hơi với tinh dầu giúp giảm nghẹt mũi, uống đủ nước mỗi ngày và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý để cơ thể phục hồi tốt hơn.

Hy vọng qua những chia sẻ trên của Hàng Thái Chính Hãng, bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về các loại viêm xoang thường gặp cũng như các phương pháp điều trị hiện nay. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tự ý sử dụng thuốc hay áp dụng các mẹo chữa tại nhà khi chưa có hướng dẫn từ chuyên gia y tế có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị.