Bệnh trĩ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ (hemorrhoids) là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng dưới bị phình to, tương tự như tình trạng giãn tĩnh mạch ở chân. Theo nghiên cứu của Hội Hậu môn Trực tràng học Việt Nam, bệnh trĩ là vấn đề thường gặp nhất trong các bệnh lý liên quan đến đại trực tràng tại nước ta với tỷ lệ mắc từ 35-50%.

Bệnh trĩ là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn và trực tràng dưới bị phình to

Phân loại bệnh trĩ

Bệnh trĩ có 2 loại, trĩ hình thành bên trong trực tràng gọi là trĩ nội, trĩ hình thành dưới da quanh hậu môn gọi là trĩ ngoại.

Trĩ nội

Trĩ nội là tình trạng búi trĩ hình thành ở phía trên đường lược – ranh giới giữa lớp biểu mô hậu môn và trực tràng. Do nằm sâu bên trong trực tràng, trĩ nội thường không thể quan sát được ở giai đoạn đầu và chỉ được phát hiện khi có hiện tượng chảy máu khi đi vệ sinh. Khi búi trĩ phát triển lớn hơn, người bệnh có thể gặp tình trạng sa trĩ khi đi tiêu.

Trĩ ngoại

Trĩ ngoại là tình trạng búi trĩ hình thành dưới đường lược, nằm ngay dưới lớp da quanh hậu môn. Trĩ ngoại có thể quan sát và sờ thấy, thường gây đau rát và khó chịu nhiều hơn trĩ nội do vùng tổn thương dễ bị tác động trực tiếp bởi các yếu tố bên ngoài như quần áo hoặc bề mặt ghế ngồi.

Bệnh trĩ có 2 loại trĩ nội và trĩ ngoại 

Dựa trên mức độ tiến triển của trĩ nội, các bác sĩ có thể chia bệnh thành các cấp độ như sau:

• Trĩ độ 1: Đây là giai đoạn nhẹ nhất, búi trĩ vẫn nằm hoàn toàn trong ống hậu môn và chưa sa ra ngoài.
• Trĩ độ 2: Khi đi đại tiện, búi trĩ có thể lòi ra ngoài nhưng tự co lại sau đó.
• Trĩ độ 3: Búi trĩ sa ra ngoài khi đi tiêu và không thể tự co vào, cần dùng tay đẩy vào sau mỗi lần đại tiện.
• Trĩ độ 4: Ở giai đoạn nặng, búi trĩ thường xuyên lòi ra ngoài ngay cả khi không đi vệ sinh, đặc biệt khi ngồi xổm, làm việc nặng hoặc di chuyển nhiều, gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt và đại tiện.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi nhưng thường gặp nhất là ở nhóm người từ 30 - 60 tuổi. Đáng chú ý, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới, chiếm khoảng 61% tổng số ca mắc.

Bệnh trĩ có thể hình thành do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

• Ngồi lâu, ít vận động, đặc biệt là đối với những người làm văn phòng.
• Uống không đủ nước.
• Lạm dụng rượu bia.
• Thường xuyên ăn thực phẩm cay nóng.
• Chế độ ăn thiếu rau xanh và chất xơ.
• Mắc bệnh béo phì.
• Phụ nữ trong thời kỳ mang thai.
• Bị táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
• Thói quen ngồi lâu trên bồn cầu hoặc rặn mạnh khi đi đại tiện.
• Các bệnh lý vùng tiểu khung như u đại trực tràng, u xơ tử cung, v.v.

Nguyên nhân phổ biến gây bệnh trĩ như ngồi lâu, ăn ít chất xơ, béo phì, mang thai,...

Dấu hiệu của bệnh trĩ

Người mắc bệnh trĩ có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Búi trĩ sa ra ngoài khi đi đại tiện và khi bệnh trở nặng chúng có thể lòi ra ngoài hậu môn ngay cả khi không đi vệ sinh.
• Búi trĩ có thể bị tắc mạch hoặc sa nghẹt, gây sưng đau.
• Chảy máu khi đi tiểu mà không gây đau. Tùy vào mức độ chảy máu, người bệnh có thể chỉ thấy máu thấm vào giấy vệ sinh, hoặc máu có thể nhỏ giọt hoặc bắn thành tia, càng rặn thì máu càng ra nhiều.
• Thường xuyên cảm thấy ngứa hoặc kích thích vùng hậu môn, triệu chứng này dễ nhầm lẫn với việc nhiễm giun kim.
• Cảm giác khó chịu và đau rát ở hậu môn gia tăng theo sự phát triển của búi trĩ.

Các triệu chứng bệnh trĩ bao gồm chảy máu, đau rát, sa búi trĩ,...

Biến chứng của bệnh trĩ

Bệnh trĩ có thể xảy ra trong một giai đoạn ngắn hoặc kéo dài suốt đời. Nhiều người từng mắc bệnh mà không nhận ra và hầu hết chỉ đến khám khi búi trĩ đã phát triển lớn, gây cọ xát, chảy máu và đau đớn. Tuy nhiên, việc điều trị trĩ ở giai đoạn 4 sẽ trở nên phức tạp và tốn kém hơn do các biến chứng đã phát sinh sau thời gian dài mắc bệnh.

Những biến chứng thường gặp nhất của bệnh trĩ bao gồm:

Thiếu máu

Việc chảy máu hậu môn kéo dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu mãn tính, làm giảm số lượng hồng cầu trong máu. Mặc dù không đe dọa tính mạng, thiếu máu mãn có thể khiến người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, suy nhược và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. 

Trong các trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cần truyền máu hoặc nhập viện điều trị. Đặc biệt, tình trạng xuất huyết do trĩ ở nam giới thường nghiêm trọng hơn ở nữ giới. Điều này là do đường hậu môn của nữ nông hơn, khiến trĩ nội dễ lòi ra và được phát hiện sớm. Ngược lại, đường hậu môn của nam sâu hơn, làm cho trĩ nội khó phát hiện, và khi máu bắt đầu chảy, búi trĩ đã phát triển lớn, mất nhiều máu và khó điều trị.

Trĩ sa nghẹt

Khi búi trĩ sa ra ngoài hậu môn và không thể co lại vào trong, nó có thể gây tắc nghẽn các mạch máu. Người bệnh sẽ cảm thấy búi trĩ sưng to, căng đỏ, không thể đẩy vào do cơn đau rất dữ dội. Tình trạng này nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến hoại tử búi trĩ.

Tắc mạch

Khi lưu thông máu bị đình trệ, cục máu đông dễ dàng hình thành trong các mạch máu của búi trĩ. Biến chứng này gây đau đớn và tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu có hoại tử xảy ra.

Viêm loét và nhiễm trùng

Viêm da xung quanh hậu môn, viêm nhú hoặc viêm khe có thể gây ngứa ngáy, đau rát tại vùng hậu môn. Nhiễm trùng xảy ra khi búi trĩ bị loét hoặc hoại tử, làm cho vết thương tiếp xúc với phân chứa nhiều vi khuẩn.

Ung thư đại trực tràng

Một nghiên cứu của Đại học Y Khoa Đài Trung (Đài Loan) đã phát hiện mối liên hệ rõ ràng giữa bệnh trĩ và ung thư đại trực tràng. Theo nghiên cứu, người mắc bệnh trĩ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao gấp 2,9 lần so với người bình thường hoặc những người mắc các bệnh lý khác. Việc điều trị trĩ có thể giảm tới 50% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Người mắc bệnh trĩ có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao gấp 2,9 lần

Cách điều trị bệnh trĩ

Khi phát hiện các triệu chứng của bệnh trĩ, bạn nên đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra.

Cách điều trị bệnh trĩ tại bệnh viện

Nếu bệnh trĩ gây ra biến chứng như chảy máu nhiều, hoại tử hậu môn hoặc cảm giác đau, rát, khó khăn trong sinh hoạt, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để bác sĩ can thiệp kịp thời. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà vì có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Với trường hợp trĩ nặng, người bệnh có thể cần phải phẫu thuật hoặc thực hiện các thủ thuật để loại bỏ búi trĩ, đồng thời điều trị bằng thuốc tại bệnh viện.

• Thắt dây cao su: Bác sĩ sử dụng dây cao su để buộc gốc búi trĩ, sau khoảng một tuần, búi trĩ sẽ khô và tự rụng. Phương pháp này chỉ được áp dụng cho các trường hợp trĩ nhẹ.
• Chích xơ: Bác sĩ tiêm một loại hóa chất vào mô trĩ để làm teo búi trĩ.
• Phẫu thuật Longo: Bác sĩ sẽ sử dụng một máy chuyên dụng để cắt và treo búi trĩ. Phương pháp này ít đau và thời gian phục hồi nhanh chóng.
• Phẫu thuật cắt trĩ truyền thống: Phương pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp trĩ hỗn hợp (kết hợp cả trĩ nội và trĩ ngoại) hoặc những bệnh nhân có da thừa, trĩ bị tắc mạch hoặc sa nghẹt. Phẫu thuật sẽ tạo vết thương ở vùng hậu môn và cần vài tuần để lành hẳn, gây đau đớn. Tuy nhiên, hiện nay có thể sử dụng dao siêu âm để giảm thiểu tổn thương mô và giảm đau sau mổ.

Lưu ý: Phẫu thuật không được khuyến khích đối với những người mắc bệnh trĩ có hệ thống miễn dịch yếu hoặc đang gặp phải các bệnh viêm đại tràng cấp tính. Phẫu thuật trĩ trong tình huống cấp cứu có thể đi kèm với nguy cơ biến chứng cao hơn.

Các biến chứng cấp tính có thể xảy ra khi điều trị bệnh trĩ bao gồm đau đớn, nhiễm trùng tại vị trí mổ, tái phát chảy máu và khó tiểu. Ngoài ra, một số bệnh nhân có thể gặp phải các biến chứng muộn như mất khả năng kiểm soát đại tiện do tổn thương cơ thắt hậu môn trong quá trình phẫu thuật.

Cách chữa bệnh trĩ tại nhà

Nếu bệnh trĩ ở mức nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn chế độ ăn uống phù hợp và kê đơn thuốc điều trị tại nhà.

• Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ: trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
• Ngâm vùng hậu môn trong nước ấm từ 10 – 15 phút mỗi lần, 2-3 lần mỗi ngày.
• Hạn chế các hoạt động nặng, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu.
• Sử dụng thuốc bôi hoặc các loại thuốc giúp cải thiện tuần hoàn máu như.
• Có thể uống thuốc giảm đau như acetaminophen, aspirin hoặc ibuprofen, nhưng cần có sự đồng ý của bác sĩ.

Nếu bệnh trĩ ở mức nhẹ bệnh nhân có thể điều trị tại nhà

Cách phòng ngừa bệnh trĩ

Tỷ lệ mắc bệnh trĩ ở Việt Nam đang gia tăng, chủ yếu do chế độ ăn uống không hợp lý và lối sống ít vận động. Để phòng ngừa bệnh trĩ, bạn cần chú ý đến các yếu tố sau:

• Ăn uống khoa học, chế độ ăn giàu chất xơ.
• Uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày.
• Hạn chế ăn thực phẩm cay, nóng, rượu và cà phê.
• Tránh ngồi lâu, nên đứng dậy và đi lại ít nhất 30 phút một lần nếu làm việc văn phòng.
• Duy trì thói quen vận động và luyện tập thể thao.
• Không mặc quần quá chật.
• Đừng để táo bón kéo dài, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học để phòng ngừa bệnh trĩ

Thuốc trị bệnh trĩ Thái Lan

Ngoài các phương pháp điều trị bệnh trĩ tại bệnh viện, người bệnh còn có thể tự điều trị tại nhà với sản phẩm thuốc rắn số 1 Thái Lan, được phân phối độc quyền từ Trung tâm Nghiên cứu Rắn độc Hoàng Gia Thái Lan. 

Thuốc rắn Thái Lan số 1 được chiết xuất từ nọc độc rắn Hổ Mang chúa, kết hợp với các loại thảo dược tự nhiên, giúp điều trị hiệu quả các loại bệnh trĩ, bao gồm trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp. Sản phẩm đã được đông đảo người Việt Nam tin dùng sau những chuyến du lịch Thái Lan nhờ vào khả năng mang lại hiệu quả cao trong việc giảm đau, giảm sưng và hỗ trợ điều trị lâu dài.

Hãy liên hệ ngay với Hàng Thái Chính Hãng để được các bác sĩ tại Trung tâm Hoàng Gia Thái Lan tư vấn chuyên sâu hơn về tình trạng bệnh của mình.

Thuốc rắn Thái Lan số 1 hỗ trợ điều trị trĩ 

Tóm lại, mặc dù bệnh trĩ là một vấn đề tiêu hóa lành tính, nhưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, mỗi người nên chủ động phòng ngừa bằng cách duy trì chế độ ăn uống hợp lý, sinh hoạt điều độ và vận động thường xuyên. Việc thăm khám sớm giúp phát hiện bệnh kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị, tăng khả năng hồi phục, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí.

Nguồn tham khảo:

1. Bệnh viện Tâm Anh (26/05/2021), Bệnh trĩ, Truy cập từ: https://tamanhhospital.vn/benh-tri

2. Hemorrhoids: Symptoms, causes, and treatment (16/08/2023), WebMD, Truy cập từ: https://www.webmd.com/digestive-disorders/understanding-hemorrhoids-basics

3. Felman, A (25/01/2024), What to know about hemorrhoids, Medical News Today, Truy cập từ: https://www.medicalnewstoday.com/articles/73938#treatment