20 cách chống say xe, say tàu hiệu quả dịp Tết 2025

Lễ, Tết là dịp mà nhiều người sẽ về quê hoặc đi du lịch. Tuy nhiên, tình trạng say xe có thể khiến bạn mệt mỏi, khó chịu, ảnh hưởng đến chuyến đi. Đừng lo lắng! Hãy cùng Hàng Thái Chính Hãng khám phá những cách chống say xe đơn giản mà hiệu quả qua bài viết dưới đây!

Say xe là gì?

Say xe là tình trạng não bộ không cảm nhận được thông tin từ mắt, tai trong và hệ thần kinh, dẫn đến cảm thấy buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, ù tai,...Đây là phản ứng phổ biến khi cơ thể không thích nghi với chuyển động liên tục trên phương tiện giao thông như ô tô, tàu thuyền, máy bay,...

Người bị say xe thường cảm thấy buồn nôn

Nguyên nhân bị say tàu xe

Nguyên nhân chính gây say xe là do xung đột giữa các tín hiệu truyền đến não bộ từ mắt và tai trong. Tai trong chịu trách nhiệm xử lý thông tin để kiểm soát sự cân bằng của cơ thể, bao gồm chuyển động của mắt. Khi các tín hiệu tới từ mắt và tai trong không đồng nhất sẽ khiến não bộ gặp khó khăn trong việc xử lý, dẫn đến say xe.

Ví dụ khi bạn ngồi trên ô tô, mắt bạn nhận thấy khung cảnh bên trong xe ổn định, nhưng tai trong - một phần của hệ tiền đình, lại cảm nhận sự di chuyển do rung lắc. Sự mâu thuẫn này khiến não bộ không thể xử lý đúng thông tin dẫn đến tình trạng say xe.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ say xe bao gồm:

• Giới tính: Phụ nữ thường dễ bị say xe hơn nam giới.
• Tuổi tác: Trẻ em từ 2 đến 12 tuổi dễ bị say xe hơn người lớn.
• Yếu tố nội tiết: Thay đổi hormone trong thai kỳ, chu kỳ kinh nguyệt hoặc khi sử dụng thuốc tránh thai.
• Tiền sử bệnh lý: Những người mắc rối loạn tiền đình hoặc đau nửa đầu.

Phụ nữ thường dễ bị say xe hơn nam giới

Triệu chứng say tàu xe

Các triệu chứng say xe có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng, bao gồm:

• Chóng mặt, quay cuồng.
• Da tái nhợt, xanh xao.
• Buồn nôn, nôn mửa.
• Đổ mồ hôi nhiều.
• Đau đầu, mệt mỏi.
• Hơi thở nhanh và gấp gáp.
• Ợ hơi, nuốt hơi.
• Tiết nhiều nước bọt hơn bình thường.

Buồn nôn, nôn mửa là triệu chứng phổ biến nhất khi bị say xe

Cách chống say xe, tàu hiệu quả dịp Lễ Tết

Để các triệu chứng say tàu xe không làm phiền bạn trong suốt chuyến đi, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:

Ngủ đủ giấc

Cơ thể thiếu ngủ dễ rơi vào trạng thái kiệt sức, ảnh hưởng đến sự tập trung, khả năng phán đoán và nhận thức. Từ đó, gây ra cảm giác chóng mặt và buồn nôn khi di chuyển. Một giấc ngủ ngon không chỉ tái tạo năng lượng mà còn giúp não bộ điều chỉnh tốt hơn với các kích thích từ môi trường xung quanh.

Ăn nhẹ trước khi khởi hành

Trước khi khởi hành, hãy nạp năng lượng bằng một bữa ăn nhẹ. Ưu tiên các món dễ tiêu và hạn chế thực phẩm chua cay, nhiều dầu mỡ. Tránh ăn no hoặc để bụng đói vì điều này sẽ khiến dạ dày không ổn định dễ dẫn đến buồn nôn trên xe.

Chọn vị trí ngồi phù hợp

Để giảm tình trạng say xe, bạn nên lựa chọn chỗ ngồi phù hợp với từng loại phương tiện di chuyển, cụ thể:

• Xe ô tô: Nên chọn ngồi ở hàng ghế trước, gần tài xế và cửa sổ để có tầm nhìn thẳng.
• Tàu hỏa: Nên chọn ngồi ở các ghế theo chiều di chuyển của tàu và gần cửa sổ.
• Máy bay: Nên chọn ngồi ở những vị trí dễ dàng cảm nhận luồng không khí như gần cánh máy bay hoặc cửa sổ.
• Tàu thuyền: Nên chọn các vị trí ở phần đầu hoặc giữa cabin tàu để tránh cơ thể bị dao động bởi dòng nước.

Để giảm tình trạng say xe, bạn nên lựa chọn chỗ ngồi phù hợp

Tránh ngồi gần người bị say xe

Hãy giữ khoảng cách với những người bị say xe, tránh nghe nói về say xe hoặc nhìn thấy cảnh nôn mửa. Điều này có thể làm não định hướng thông tin sai là bạn đang say xe và dẫn đến những triệu chứng liên quan đi kèm.

Uống thuốc chống say xe

Để tình trạng say xe nhanh chóng được cải thiện, bạn có thể sử dụng các loại thuốc chống say xe. Bao gồm:

• Dimenhydrinate: Thuốc chống say xe Dimenhydrinate là loại phổ biến nhất hiện nay. Thuốc giúp ức chế các kích thích tại hệ thống tiền đình, từ đó giảm cảm giác chóng mặt, buồn nôn. Thuốc có tác dụng nhanh, bạn chỉ cần uống trước khi khởi hành khoảng 30 phút
• Scopolamine: Uống thuốc trước khi lên xe khoảng 1 giờ, thuốc có hiệu quả trong vòng 4 giờ.
• Promethazine: Uống thuốc trước khi lên xe khoảng 2 giờ, thuốc có tác dụng từ 6 – 12 giờ.
• Cyclizine: Uống thuốc khoảng 30 phút trước khi di chuyển, thuốc có tác dụng nhanh, tuy nhiên chống chỉ định với trẻ em dưới 6 tuổi.
• Meclizine: Thuốc có hiệu quả khi uống 1 giờ trước khi lên xe, thuốc chống chỉ định với trẻ em dưới 12 tuổi.

Thuốc chống say xe có tác dụng làm giảm các triệu chứng say xe

Lưu ý: Thuốc chống say xe chỉ có tác dụng làm giảm các triệu chứng say xe, không thể điều trị dứt điểm tình trạng này. Trước khi sử dụng nên đọc kỹ phần chống chỉ định và đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt với trẻ em, người cao tuổi hoặc phụ nữ mang thai.

Đeo khẩu trang

Đeo khẩu trang trong suốt hành trình sẽ bảo vệ bạn khỏi các mùi khó chịu ở xung quanh, hạn chế cảm giác buồn nôn. Không những vậy, chúng còn ngăn chặn tác động của khí thải độc hại đến các tế bào thân kinh gây say xe.

Nhìn thẳng về phía trước

Hãy cố gắng hướng mắt về phía trước theo chiều xe đang chạy. Điều này giúp mắt và tai trong phối hợp đồng bộ, giảm sự xung đột thông tin trong não bộ, từ đó hạn chế các triệu chứng say xe.

Mở cửa sổ nếu có thể

Hãy thử mở cửa sổ để hít thở không khí trong lành vì điều này có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng say xe. Trong trường hợp thời tiết hoặc phương tiện không cho phép, bạn có thể sử dụng quạt để gió thổi trực tiếp vào mặt. Đây cũng là một cách hiệu quả giúp hạn chế cảm giác khó chịu khi di chuyển.

Mở cửa sổ có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng say xe

Nhắm mắt và ngủ một giấc

Sau khi lên xe, hãy nhắm mắt và cố gắng ngủ một giấc xuyên suốt hành trình. Điều này giúp bạn quên đi cảm giác nôn nao, khó chịu. Cách này đặc biệt hiệu quả đối với những người đã sử dụng thuốc chống say xe trước khi khởi hành.

Không đọc sách báo trên xe

Khi bạn tập trung vào các hoạt động gần như đọc sách báo, xem điện thoại có thể làm gián đoạn sự kết nối giữa cảm giác thị giác và thính giác, khiến tình trạng say xe trở nên nghiêm trọng hơn.

Do đó, tốt nhất là hạn chế các hoạt động này khi ngồi trên xe. Thay vào đó, bạn có thể thử nghe sách nói, thưởng thức nhạc hoặc ngủ một giấc ngắn để giảm bớt cảm giác mệt mỏi.

Nhai kẹo cao su hoặc ăn vặt

Nhai kẹo cao su là một phương pháp phổ biến và hiệu quả để chữa say xe. Hành động nhai giúp hạn chế các luồng thông tin xung đột gửi đến não bộ, từ đó giảm cảm giác buồn nôn, chóng mặt và ói mửa. Không chỉ kẹo cao su, các món ăn nhẹ khác cũng có tác dụng tương tự.

Uống một ít nước

Uống một ngụm nước lạnh hoặc đồ uống có ga như viên sủi seltzer hoặc nước gừng, nước giấm pha loãng, sữa, nước ép táo,...trước khi lên xe có thể giảm các triệu chứng say xe. Những loại đồ uống này giúp kiềm chế cảm giác buồn nôn và ổn định dạ dày. Tuy nhiên, bạn nên tránh các loại đồ uống như cà phê, soda,...vì chúng có thể gây mất nước và làm tình trạng buồn nôn trở nên tồi tệ hơn.

Để giảm say xe, bạn có thể uống nước gừng trước khi lên xe

Uống trà thảo mộc

Theo Đông y, các loại thảo mộc như: hoa cúc, trà xanh, bột quế,...có khả năng làm dịu và giảm tiết acid trong dạ dày, giúp hỗ trợ tiêu hóa và giảm cảm giác buồn nôn. Trước khi đi tàu xe, bạn có thể uống các loại trà thảo mộc này để ngăn ngừa các triệu chứng say xe.

Sử dụng khoai tây

Thực phẩm giàu tinh bột như khoai tây không chỉ dễ tiêu hóa, giúp cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể mà còn có thể giảm cảm giác buồn nôn khi di chuyển. Bạn có thể chế biến khoai tây theo nhiều cách khác nhau như: luộc, hấp, nướng hoặc nghiền cùng một chút bơ và sữa.

Chống say xe với vỏ quýt, chanh tươi

Mùi hương từ vỏ cam và chanh có khả năng khử mùi hiệu quả, đồng thời giúp giảm đáng kể các triệu chứng say xe. Theo nghiên cứu, say xe thường xuất phát từ sự xung đột trong nhận thức giác quan. Hương thơm của vỏ quýt, chanh tươi có tác dụng làm dịu sự mâu thuẫn này bằng cách phân tán các thông tin xung đột gửi về não, từ đó hạn chế tình trạng say xe.

Bạn có thể chống say xe với vỏ quýt, chanh tươi

Chống say tàu xe bằng gừng tươi

Gừng tươi là một phương pháp tự nhiên rất hiệu quả để giảm say xe. Bạn chỉ cần lấy một củ gừng tươi, rửa sạch và thái thành lát mỏng, sau đó ngậm trong miệng. Mùi tinh dầu và vị cay nồng của gừng sẽ giúp át đi mùi xăng xe khó chịu và làm cho cơ thể cảm thấy thoải mái hơn. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm gừng có sẵn như kẹo gừng hoặc mứt gừng để cải thiện tình trạng say xe. Phương pháp này đặc biệt hữu ích đối với những người bị rối loạn tiền đình hoặc huyết áp thấp.

Lưu ý: Nếu bạn bị huyết áp cao hoặc không thích vị của gừng, thì thay vì ngậm bạn có thể đặt một lát gừng tươi lên rốn và cố định bằng băng keo. Cách này cũng mang lại hiệu quả giảm say xe tương tự.

Chữa say xe bằng cam thảo

Cam thảo là một loại dược liệu nổi tiếng với nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là khả năng làm dịu dạ dày và cải thiện nhanh chóng các vấn đề như buồn nôn, khó tiêu hay ợ nóng. Cách sử dụng cam thảo rất đơn giản, bạn có thể nhai trực tiếp hoặc sắc nước để uống.

Giảm say xe với bánh mì

Ngửi mẩu bánh mì nhỏ cũng là một phương pháp hữu ích để giảm chứng say xe. Bạn có thể chuẩn bị sẵn từng miếng bánh mì nhỏ và để trong túi, khi cảm thấy mùi không còn hiệu quả hãy thay thế bằng miếng bánh mới để duy trì tác dụng giảm say xe.

Cách chống say xe bằng dầu gió

Dầu gió, đặc biệt là loại có chiết xuất từ tinh dầu bạc hà cũng là một phương pháp hiệu quả để giảm buồn nôn. Tinh dầu bạc hà giúp thư giãn cơ bắp dạ dày, ngăn ngừa tình trạng co thắt quá mức, từ đó giảm thiểu các vấn đề như khó tiêu, ợ hơi, chướng bụng. Sử dụng dầu gió không chỉ cải thiện các triệu chứng say xe mà còn giúp cơ thể nhanh chóng ổn định và phục hồi sức khỏe.

Dầu gió cũng là cách chống say xe hiệu quả

Sử dụng tinh dầu

Một số mùi hương như tinh dầu gừng, oải hương, bưởi, bạc hà,...thường được sử dụng trong các bệnh viện để giảm cảm giác buồn nôn của bệnh nhân. Bạn có thể áp dụng cách này để giảm tình trạng say xe.

Bạn có thể sử dụng máy xông tinh dầu hoặc vòng đeo chứa tinh dầu. Trường hợp không có các thiết bị này, bạn có thể dùng vỏ cam, quýt, bưởi,... gấp đôi và đặt gần mũi để ngửi. Vỏ quýt thường được ưa chuộng vì có mùi thơm dễ chịu.

Bấm huyệt massage - mẹo trị say xe nặng

Theo Y học cổ truyền, say xe được cho là do cơ thể yếu kém, khí huyết không đủ mạnh để nuôi dưỡng não, tai và mắt, gây ra sự sai lệch trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin.

Bấm huyệt là một phương pháp kích thích các huyệt đạo, giúp thông kinh hoạt lạc, điều hòa khí huyết và các tạng phủ, từ đó hỗ trợ giảm triệu chứng say xe hiệu quả. Cách thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ tập trung vào hai huyệt: huyệt nội quan và huyệt hợp cốc:

• Huyệt nội quan (nằm dưới đường ngấn cổ tay): Bạn đặt bốn ngón tay lên cổ tay và dùng ngón cái ấn nhẹ vào huyệt, sau đó day nhẹ trong khoảng 2 - 3 phút.
• Huyệt hợp cốc (nằm ở điểm giao nhau giữa xương ngón cái và ngón trỏ): Dùng ngón cái của tay đối diện ấn nhẹ vào huyệt và day trong khoảng 2 - 3 phút.

Sau khi bấm huyệt, bạn có thể cảm thấy tay hoặc cánh tay hơi tê nhẹ. Tuy nhiên, đây là phản ứng bình thường và sẽ nhanh chóng biến mất.

Bấm huyệt massage là cách trị say xe nặng

Đi tàu xe nhiều hơn

Việc thường xuyên di chuyển bằng tàu xe sẽ giúp cơ thể dần quen với cảm giác di chuyển này. Khi sử dụng các phương tiện di chuyển một cách đều đặn cơ thể sẽ hình thành thói quen. Từ đó, làm giảm các triệu chứng khó chịu như choáng váng, đau đầu và buồn nôn khi đi xe.

► Xem thêm: Quà Tết cho gia đình 

Sau khi bị say xe nên làm gì?

Say tàu xe là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, mức độ của nó thay đổi tùy theo cơ địa và sức khỏe của mỗi người. Đối với những người có biểu hiện say xe nhẹ, cảm giác khó chịu sẽ biến mất sau khi ra khỏi phương tiện. 

Tuy nhiên, những ai mắc phải tình trạng nặng hơn có thể vẫn còn cảm giác chóng mặt, buồn nôn. Nguyên nhân chính là do hệ tiền đình chưa phục hồi sự cân bằng, tâm lý còn ám ảnh hoặc cơ thể mệt mỏi sau chuyến đi dài.

Để phục hồi sức khỏe nhanh chóng sau khi bị say xe, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý. Dưới đây là một số lời khuyên:

• Nghỉ ngơi đúng cách: Sau khi say xe, hãy nằm nghỉ trong một không gian thoáng đãng, mát mẻ và tránh ánh sáng mạnh. Một giấc ngủ ngắn sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi năng lượng.
• Ăn uống nhẹ nhàng: Sau khi nghỉ ngơi, bổ sung năng lượng cho cơ thể bằng các món ăn dễ tiêu hóa. Tránh ăn quá no, thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, hoặc quá ngọt/mặn vì chúng có thể làm tình trạng say xe thêm nặng.
• Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Để tránh làm tăng cảm giác chóng mặt, bạn không nên thay đổi tư thế quá nhanh.
• Tránh uống rượu bia: Khi cảm thấy còn đau đầu hoặc chóng mặt, không nên uống rượu bia vì chúng sẽ khiến tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn.
• Dùng thuốc ổn định tiền đình: Nếu bạn muốn phục hồi nhanh chóng, có thể dùng thuốc ổn định tiền đình. Nên ưu tiên chọn các loại thuốc không có tác dụng phụ. Tốt nhất là tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Sau khi bị say xe nên nghỉ ngơi đúng cách

Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc không thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị kịp thời. Sau đây là một số dấu hiệu mà bạn cần chú ý:

• Chóng mặt nặng, mắt mờ, tê yếu tay chân và không thể đi lại được.
• Buồn nôn dữ dội kèm theo giảm thính lực, đau tai, nói khó, nhìn mờ hoặc ngất xỉu.
• Chóng mặt kéo dài sau khi sử dụng thuốc ổn định tiền đình hơn 3 ngày.
• Không thể định hướng không gian và thời gian.
• Đau đầu dữ dội kèm theo sốt, phù chân, đau ngực hoặc tim đập không đều.

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn nắm được các cách chống say xe hiệu quả, để chuyến đi trở nên thoải mái và trọn vẹn hơn. Nếu muốn cải thiện tình trạng say xe một cách tối ưu, bạn có thể tham khảo các loại thuốc chống say xe được bác sĩ khuyên dùng tại Hàng Thái Chính Hãng.